Полиневропатияның себептері қандай? Дамыған елдерде полиневропатияның ең көп тараған себептері қант диабеті және алкогольді теріс пайдалану болып табылады. Басқа ықтимал себептер болуы мүмкін: • диетаны сақтау, дұрыс тамақтанбау, вегетариандық В12 дәрумендерінің тапшылығының дамуына әкеледі; • химиотерапия, нейротоксикалық препараттарды қолдану, сирек – ауыр металдармен улану және т.б., алкогольді тұтыну •дисиммунды нейропатиялардың дамуымен перифериялық нервтердің аутоиммунды зақымдануы (Гуен-Барре синдромы, созылмалы қабыну демиелинизациялайтын полиневропатия, парапротеинемиялық полиневропатия, мультифокальды моторлы нейропатия және т.б.); • созылмалы соматикалық аурулар: жүйелі аутоиммунды дәнекер тін аурулары (жүйелі қызыл жегі, ревматоидты артрит, Шегрен ауруы және т.б.), созылмалы бүйрек немесе бауыр жеткіліксіздігі, қалқанша безінің патологиясы, қант диабеті және т.б.; • жұқпалы аурулар (Лайма боррелиозы, АҚТҚ инфекциясы, нейросифилис және т.б.); •паранеопластикалық процестің дамуымен онкологиялық аурулар; • тұқым қуалайтын нейропатиялар (тұқым қуалайтын моторлы-сенсорлық нейропатиялар, компрессиядан салдануға бейім тұқым қуалайтын нейропатия, транстиретиндік амилоидты полиневропатия, порфириялық полиневропатия және т.б.). Диабеттік перифериялық нейропатия-қант диабетінің созылмалы асқынуы, науқастардың әл-ауқатын, өмір сүру сапасын айтарлықтай бұзады. Полиневропатиямен ауыратын науқасты қандай белгілер мазалайды? Патологиялық процеске қандай жүйке талшықтары көбірек қатысатынына байланысты келесі шағымдар пайда болады: * сезімтал белгілер: науқас қолдарында және/немесе аяқтарында ұйқышылдық, шаншу, жану, "қаздың жорғалауы" туралы алаңдайды; қараңғыда және көзді жұмған кезде күшейетін жүрудің тұрақсыздығы; * қозғалыс белгілері: қолдардағы және/немесе аяқтардағы ыңғайсыздық, әлсіздік дамиды; қолдар мен аяқтардағы бұлшықеттердің салмағын жоғалту; ұсақ моториканың бұзылуы (түймелер мен найзағай, шілтер байлау және т. б.); жүру қиындықтары (аяқты"ұру", баспалдақтан көтерілу және түсу қиындықтары және т. б.); DPN (BDPN) ауырсыну түрі пациенттердің жағдайын, еңбекке қабілеттілігін және өмір сүру сапасын айтарлықтай нашарлатады, мазасыздықтың, депрессияның және ұйқының бұзылуының жоғарылауына ықпал етеді, науқастардың физикалық және психикалық жұмысын нашарлатады. Нейропатиялық HB ауруы жалпы халықтың 6-10% - у кездеседі [7-10]. Бүгінде ол бұрын өздігінен қарастырылған созылмалы ауырсыну синдромдарының бүкіл тобын біріктіреді. Бұл топқа әртүрлі моно және полиневропатиялардағы ауырсыну синдромы жатады. Олардың ішінде ауырсыну диабеттік және алкогольдік полиневропатияларда жиі кездеседі (25-45%). Постерпетикалық невралгия (егде жаста бұл асқыну герпес зостер жағдайларының 70% - возникает кездеседі) сонымен қатар nb нұсқасы болып табылады. NB кейбір ерекшеліктерге ие. Ең алдымен, ол ерекше сезімтал бұзылулармен бірге жүреді. Nb-ге өте тән аллодиния-қалыпты жағдайда ауырсынуды тудырмайтын тітіркендіргішке жауап ретінде ауырсынудың пайда болуы. Мұндай жағдайларда пациенттер аздап жанасқанда, кейде тіпті жел соққанда да қатты ауырсынуды сезінеді. Науқас сонымен қатар айқын сыртқы әсер болмаған кезде пайда болатын стихиялық ауырсынуларға алаңдауы мүмкін. Олар әдетте жанғыш, шаншу сипатына ие. Полиневропатиялар бірте-бірте басталады, әдетте сезімталдықтың төмендеуінен басталады, оны кейде пациент сезбеуі мүмкін немесе науқас терінің жарақаттануы немесе күйіп қалуы кезінде ауырсынудың жоқтығын немесе аяқтың қысымы жоғары жерлерде жаралар пайда болған кезде ғана анықталады.нейропатиялық остеоартропатия. Көбінесе пациенттер жансыздануға, парестезияға (шаншу, "қаздың жорғалауы") және аяқтың ауырсынуына шағымданады, олар жану, ату ("ток сияқты"), кесу деп сипаттайды. Ауырсыну түнде күшейеді және жүру кезінде аздап азаяды. Симптомдар саусақтардан көрінеді, симметриялы және біртіндеп төменнен жоғары қарай бүкіл аяққа, төменгі аяққа және проксимальды аяқ – қолдарға, сирек жағдайларда жоғарғы аяқтарға (олар саусақтар мен қолдарда да пайда болады) және алдыңғы магистральға таралады. Полиневропатияны қандай диагностикалық әдістермен анықтауға болады? Полиневропатиямен ауыратын науқасты тексеру невропатологтың кеңесінен басталады, оның барысында дәрігер шағымдар мен анамнестикалық мәліметтерге талдау жасайды, неврологиялық жағдайды бағалайды. Полиневропатияның болуын көрсететін субъективті және объективті белгілер болған кезде дәрігер тексеруді тағайындайды: * электроневромиография (ENMG) - перифериялық жүйке ауруларын диагностикалаудың негізгі аспаптық әдісі, ол нервтердің зақымдану фактісін растап қана қоймайды, сонымен қатар олардың зақымдану сипатын анықтайды (демиелинизация, аксональды, өткізгіштік блоктары бар). Күрделі диагностикалық жағдайларда дәрігер перифериялық нервтердің ультрадыбыстық зерттеуін, контрастты плексустың МРТ, диагностикалық бел пункциясын, жүйке морфологиялық зерттеуін (биопсия) ұсынуы мүмкін.