Ертіс аудандық ауруханасының кардиолог-дәрігері Вячеслав Юрьевич Пискарев артериялық гипертония кезінде таралған қателіктер туралы:

Артериялық гипертония - қан тамырларындағы артериялық қысым үнемі көтеріліп отыратын жағдай. Бұл әлемдегі ең көп таралған аурулардың бірі. Гипертония туралы кеңінен хабардар болғанымен, көптеген пациенттер қателіктер жіберіп, өздерінің хал-жағдайын нашарлатады.

1. Жаңылысу: «Қысымға қарсы препараттарды тек жоғары қысымда ғана ішу керек».

Бұл бүгінгі таңда ең көп тараған қателіктердің бірі. Артериялық гипертония бойынша есепте тұрған көптеген науқастар қан қысымына қарсы дәрі-дәрмектерді тек АҚ жоғары болған кезде ғана ішу керек, ал қан қысымы қалыпты жағдайға жеткен соң, дәрілерді қабылдауды тоқтатуға болады деп есептейді. Бұл дәрігерлік ұсынымдарды өрескел бұзу! Гипертония - бұл толық емделмейтін созылмалы ауру болғандықтан, емдеу тиімді бақылауға бағытталуы тиіс, ол АҚ төмендететін препараттарды тұрақты қабылдаумен ғана қол жеткізіледі.

Неге солай?

Себебі гипертонияны емдеу үшін тағайындалған препараттар жинақтаушы (кумулятивті) әсерге ие, яғни төмендеу осы препараттың қандағы ең көп мөлшері болғанда ғана басталады. Бұл әдетте препаратты үздіксіз қабылдау арқылы 1,5-2 аптадан кейін болады. Әрі қарай қандағы бұл шоғырлануды үнемі дәрі-дәрмектермен қолдап сақтау керек;

АҚ-ны қалыпқа келтіру кезінде қысымнан тағайындалған препаратты қабылдауды тоқтатқанда не болады?

- Препараттар жинақтау әсеріне ие болғандықтан, бір-екі күннен кейін препараттың концентрациясы төмендейді. Бірінші күні қысым көтерілмеуі мүмкін, екінші немесе үшінші күні АҚ тұрақты көтеріледі. Бұл ретте біз дәрігер жазып берген таблетканы іздеп, ішуді бастаймыз, алайда таблетканы қабылдауға қарамастан, қан қысымы неге екені белгісіз, төмендемейді. Себебі неде? Бұл препараттың ағзадағы шоғырлануының азаюына байланысты және оның қалыпты деңгейін қалпына келтіру үшін уақытымен препаратты тұрақты қабылдау талап етіледі. Мұндай жағдайларда пациенттер каптоприл, нифедипин немесе физиотенз сияқты тез әсер ететін препараттарды қабылдауға жүгінеді. Бұл препараттардың артықшылығы - олар 10-15 минуттан кейін әрекет ете бастайды, минусы - олардың әсері қысқа.

Бірақ, егер АҚ препаратын үнемі қабылдаудан кенеттен қатты төмендесе не болады?

- Мәселе дұрыс таңдалған дозада; сіз қабылдаған доза сіз үшін тым үлкен болуы мүмкін және оны түзету қажет. Ол үшін міндетті түрде учаскелік дәрігердің немесе кардиологтың қабылдауына жүгіну қажет.

2. Жаңылысу: «Егер өзімді жақсы сезінсем, қысымым қалыпты».

Көптеген адамдар өздерінің жай-күйі бойынша қысым деңгейін анықтай алады деп ойлайды. Алайда гипертония жиі симптомсыз өтеді; оны «тыныш кісі өлтіруші» деп те атайды, себебі адам жоғары қысымды байқамауы мүмкін, бірақ тәжірибе көрсетіп отырғандай, бұл уақытта инсульт немесе инфаркт сияқты қауіпті «қан тамырлары апаттары» болады. Сондықтан өз қысымының деңгейін нақты білудің жалғыз жолы - оны үнемі өлшеу. Мұны күніне кем дегенде екі рет, ал идеалда - препаратты әрбір қабылдаудың алдында, содан кейін оны қабылдағаннан кейін екі сағаттан кейін жасау ұсынылады.

3. Қате пікір: «Тәуелділік тудырмау үшін препараттарды үнемі ауыстыру қажет».

Бұл жалпы қате. Артериялық гипертония контекстінде «үйрену» деген ұғым жоқ; «әсердің әлсіреуі» деген ұғым бар. Толеранттылық деп аталатын бұл құбылыс организмнің дәріге реакциясының біртіндеп әлсіреуімен сипатталады, бұл емдеу режимін қайта қарауды және түзетуді талап етеді. Сіз препаратқа үйренесіз деп қорқудың қажеті жоқ; препаратты жиі ауыстырған кезде оның тиімсіз болуынан немесе оның қандағы шоғырлануын жинақтау үшін тағы да уақыт қажет болуынан қорқу керек. Сондықтан, егер препарат АҚ-ні тиімді төмендететін болса, оны өзгертудің қажеті жоқ.

4. Жаңылысу: «Егер менде АҚ жоғары болса, тез арада дәрі-дәрмек жүйе арқылы тамшылатып қабылдау керек.

Гипертонияны дәрі-дәрмексіз емдеу тұз бен сұйықтықты шектеу жөніндегі ұсынымға негізделгендіктен, қан арнасына ерітінділерді қосымша құю гипертония ағымын одан әрі қиындатуы мүмкін. Сондықтан гипертония асқынған кезде алдымен таблеткаланған препараттардың мөлшерін түзету, АҚ қалыпқа келтіру, содан кейін тамшылатып емдеу туралы ойлану керек.

5. Жаңылысу: «Егер мен тест тапсыруға барсам, онда маған қысымға қарсы дәрі ішуге болмайды».

Гипертониясы бар пациенттер арасындағы тағы бір жаңылысу, егер дәрігер аш қарынға қан тапсыруды ұсынса, онда қысымды түсіретін препаратты қабылдауға болмайды. Шын мәнінде, қан қысымын бақылауға арналған дәрі-дәрмектерді жоспарланған қан талдауларына қарамастан тұрақты түрде қабылдау керек. Дозаны өткізу қысымның бақылаусыз ауытқуына әкелуі мүмкін, бұл денсаулық үшін қауіпті. Талдауды тапсырар алдында қабылданған дәрі оның нәтижесіне әсер етпейді.

6. Қате пікір: «Бір топтан екі бірдей препарат ішуге болады».

Бір фармакологиялық топтан екі препаратты қабылдау жанама әсерлер қаупін арттырады және қосымша пайда әкелмейді.

7. Жаңылысу: «Тағайындалған терапиядан шұғыл нәтиже күту»

Көптеген гипертониясы бар пациенттер дәрігер тағайындаған препараттардың дереу әсерінің болмауынан артериялық қысымды төмендету үшін (каптоприл, нифедипин) немесе екінші желідегі препараттарды (орталық әсері - физиотенз) тұрақты қабылдауға өз бетінше ауыса бастайды. Бұл шешім қауіпті болуы мүмкін, себебі ұзақ мерзімді препараттар қысымды біртіндеп және тұрақты бақылау үшін әзірленген (мен бірінші тармақта айтқанымдай), ал қысқа әрекеттегілер уақытша жеңілдетуді ғана қамтамасыз етеді. Тағайындалған емді үзу және оны дәрігердің консультациясынсыз тез әсер ететін препараттармен ауыстыру қысымның бақыланбайтын ауытқуына және жүрек-қан тамырлары асқынуларының қаупінің артуына әкелуі мүмкін.

8. Қате пікір: Диетаның және өмір салтының маңыздылығын елемеу.

Қалыпты тамақтануды, тұрақты жаттығуларды, темекі шегуден бас тартуды және салмақты бақылауды қоса алғанда, салауатты өмір салты гипертонияны бақылау үшін шешуші мәнге ие.

9. Жаңылысу: «Гипертония - бұл тек қарт адамдардың проблемасы».

Гипертонияның даму қаупі жасымен ұлғайса да, ол барлық жас топтарындағы адамдарда кездесуі мүмкін.

10. Жаңылысу: «Егер мен спортшы болсам, артериялық гипертония маған әсер етпейді».

Тіпті физикалық белсенді адамдар мен спортшылар да артериялық гипертонияның дамуынан сақтандырылмаған. Салауатты өмір салты қауіп-қатерді азайтады, бірақ оны толығымен жоққа шығармайды.

Қорытынды:Инсульт, инфаркт қаупін азайту және созылмалы жүрек жетіспеушілігінің алдын алу үшін қысымға қарсы препараттарды дұрыс қабылдау маңызды. Осы кең таралған қателіктер мен қате пікірлерді түсіну және болдырмау артериялық гипертония жағдайын басқаруды едәуір жақсартады және пациенттердің өмір сүру сапасын арттырады. Дәрігермен үнемі қатынаста болу, берген кеңесі және оның ұсынымдарын орындау - ауруды сәтті емдеу мен бақылаудың кілті.