Қалқанша безі-көмейдің қалқанша шеміршегінің алдында, мойынның алдыңғы бетінде орналасқан шағын орган.Бұл ағзаның қалыпты жұмыс істеуі үшін қажетті гормондардың өндірілуіне жауап беретін өмірлік маңызды ішкі секреция органы. Қалқанша безінің гормондарының қалыпты деңгейінде адам жұмыс істейді, сергек, әлеуметтік белсенді. Қалқанша безінде құрылымдық өзгерістердің болуы әрқашан оның функциясының бұзылуымен бірге жүрмейді. Қалқанша безіндегі массаларды пациент өздігінен байқауы мүмкін (бездің ұлғаюы немесе мойынның ісінуі), ультрадыбыстық зерттеу кезінде, дәрігердің тексеруі кезінде анықталады. Статистикаға сәйкес, қалқанша бездегі өзгерістерді анықтау ықтималдығы адамның жасына тікелей пропорционалды: олар неғұрлым үлкен болса, соғұрлым жоғары болады. Тәуекел тобына 50 жастан асқан адамдар кіреді.
Соңғы онжылдықтарда аутоиммунды эндокринопатиялардың, соның ішінде қалқанша безінің ауруларының айтарлықтай өсуі байқалды, бұл мақсатты жасушаларға қарсы иммундық жүйені белсендіретін генетикалық, эндогендік және қоршаған орта факторларының күрделі өзара әрекеттесуіне байланысты.
Популяциядағы қалқанша безінің ауруларының таралуы йод қабылдау деңгейіне тікелей байланысты екендігі көрсетілген. Сонымен, жалпы популяциядағы жеңіл және орташа йод тапшылығы жағдайында эутиреоидты зобтың таралуы 10 - дан 40% - ға дейін, жүре пайда болған гипотиреоз - 2 - ден 3% - ға дейін, туа біткен гипотиреоз жағдайларының саны 0,025%, қалқанша безінің қатерлі ісігі-0,003%, тиреотоксикоз-шамамен 5%, қалқанша безге антиденелерді тасымалдау-10-20% құрайды . Сондықтан зерттеушілердің назары аутоиммунды Қалқанша безінің зақымдануы - Грейвс ауруы мен аутоиммунды тиреоидит жиілігінің себеп-салдарлық байланысын анықтауға бағытталған, бұл адамның аутоиммунды патологиясының құрылымында және популяциядағы йодты тұтыну деңгейінде бірінші орын алады.
Қалқанша безінің өзгеруіне бірқатар факторлар ықпал етуі мүмкін:
Қазақстан Республикасының Президенті Қасым-Жомарт Кемелұлы Тоқаев