Көкжөтел-ауа тамшылары арқылы берілетін вирустық инфекция өткір ағыммен және ұзақ уақыт бойы жоғары болуымен сипатталады, соның салдарынан 2 жасқа дейінгі вакцинацияланбаған балалардың 70% - дан астамы тасымалдаушымен байланыста ауырады. Патологияның ерекшелігі-асқыну қаупі жоғары ауыр курс, сондықтан балалардағы көкжөтелдің алғашқы белгілері пайда болған кезде сіз дәрігермен кеңесіп, барлық ұсыныстарды орындауыңыз керек.

 

Ауру кезінде 5 кезең бөлінеді.

- Инкубациялық кезең. Балалардағы көкжөтел қоздырғышы ағзаға енгеннен кейін бірінші аптада симптомдар болмайды (сирек – 14 күнге дейін).

- Бастапқы кезең. Ауру 2 апта ішінде көріністердің біртіндеп өсуімен сипатталады. Дене температурасы қалыпты шектерде қалуы мүмкін, негізгі белгі-құрғақ жөтел.

- Жөтел кезеңі. Аурудың дамуының ең ұзақ кезеңі-2-8 апта. Науқаста алдыңғы аурамен (мазасыздық, түшкіру) және қалың қақырықты шығарумен 4 минуттай ауыр ұстамалары бар тән ысқырықты жөтел бар.

- Реконвалесценция. Аурудың өткір кезеңі аяқталғаннан кейін бір ай ішінде әл-ауқат жақсарады, балалардағы көкжөтел белгілері біртіндеп жоғалады.

- Кеш реконвалесценция. Алты айға дейін құрғақ жөтел шабуылдарының мезгіл-мезгіл оралуы мүмкін, жүйке қозғыштығының жоғарылауы байқалады.

 

Клиникалық көріністердің ауырлығына сәйкес балада көкжөтел жеңіл, орташа немесе ауыр түрінде болуы мүмкін. Бағалаудың негізгі критерийлері-ұстамалардың жиілігі, пациенттердің жалпы жағдайы, гипоксия мен ісінудің болуы.

 

Клиникалық көрініс вакцинация арқылы жасалған нақты иммунитеттің болуына байланысты. Вакцинацияланбаған балалар ауруды ауырлатады, инкубациялық және бастапқы кезең қысқарады, жөтел ұзаққа созылады. Вакцина инфекциядан 90% қорғайды, егер вакцинацияланған бала көкжөтелмен ауырса, иммундық жүйенің бұзылуы себеп болуы мүмкін. Бірақ вакцинациядан кейін инфекция болған жағдайда да, ауру асқынусыз оңай өтеді.

 

Балада көкжөтелдің басталуы әдеттегі респираторлық инфекциядан аз ерекшеленеді. Айқын симптоматология тыныс алу бұлшықеттерінің тоникалық құрысуымен байланысты жөтел пайда болған кезде анықталады. Науқас дем алған кезде тән ысқырықты дыбыспен және дем шығарған кезде диафрагманы итеріп жөтеледі. Шабуыл кезінде көкжөтелмен ауыратын балалар бетінің қызаруы мен жыртылуына тап болады, сонымен қатар әдетте тілдерін аузынан шығарып, ұшын жоғары көтереді. Шабуыл аяқталғаннан кейін науқас бозғылт болып көрінеді және жиі ісінеді.

Балалардағы көкжөтелдің ерекшелігі-интоксикация, бөртпелер, жұлдыру шырышты қабығының айқын қабынуы, сондай-ақ безгегі жоқ температураның шамалы жоғарылауы.

Балалардағы көкжөтелдің ұзақтығы формаға байланысты – жеңіл курс кезінде жедел фазаның белгілері 8 аптадан кейін, ауыр жағдайда-3-4 айдан астам уақыт ішінде жоғалады. Арнайы антиденелер қайта жұқтырудан 5 жыл, ал вакцинацияланғандар көп қамтылған жағдайда 30 жылға дейін қорғауға кепілдік беріледі.

 

Вакцинация – иммундық реакцияны қоздыратын және вирусты жою үшін арнайы жасушалардың өндірісін ынталандыратын антигенді енгізу арқылы вирустық инфекцияны жұқтырудың алдын алуға болады. Құрамына өлтірілген вирустық бөлшектер немесе олардың фрагменттері кіруі мүмкін.

Балалардағы көкжөтелге қарсы егу кестесі дифтерия мен сіреспеден қорғайтын аралас вакцинаны енгізуді қарастырады. Бір жарым жыл ревакцинация арқылы 3 кезеңде Иммунопрофилактика.

 

Вакцинация балалардың инфекциядан сенімді алдын-алу болып табылады, ал егер вакцинацияланған бала көкжөтелмен ауырса, патология вакцинацияланбағанға қарағанда жеңіл белгілермен, өлім қаупінің төмендігімен және басқа салдармен жүреді. Бірде-бір вакцина абсолютті кепілдік бермейді, бірақ оны енгізгеннен кейін инфекция қаупі минимумға дейін төмендейді.

 

Иммундауға дайындық кезінде инфекцияның ықтимал тасымалдаушыларымен байланысын шектеу керек және адам көп жиналатын жерлерде болудан бас тарту керек, дәрігерге барғанға дейін 2-3 күн ішінде әл-ауқат пен температураны бақылау керек. Кез-келген патологияның белгілері болған кезде процедураны кейінге қалдыру керек. Балалардың көкжөтелге қарсы вакцинацияға реакциясы сирек кездеседі, бірақ әдетте жеңіл ауруды, иммундық жүйенің белсенділігіне байланысты шамалы қызбаны қамтиды.

 

Сондай-ақ, алдын-алу шараларына бетперде кию, эпидемия кезінде жақын байланыстарды шектеу, ағзаның қорғаныс жүйесін тамақтану, өмір салтын сақтау жатады.